Ensede şişlik, genel olarak beze dediğimiz savunma yapılarımızdan meydana gelir. Bezeler diğer adlarıyla lenf modülleri vücudumuza giren yabancı mikroorganizmalarla savaşan savunma mekanizmalarıdır. 1.5 santimetre üzerinde boyutlara sahip bezeler hastalık belirtisi olarak bilinir. Ensede bulunan bezeler genellikle enfeksiyon bir hastalığın habercisidir. Beze kanserlerinde ise bezelerin durumu ağrısız, oynar şekilde lastik kıvamında olur. Bezelerin hassas, ağrılı ve kızarık olması enfeksiyöz kaynaklı olduğunun habercisi olarak 2 hafta süren beze şişkinliği normal karşılanabilir. Fakat 2 haftayı geçmiş ise akla kanser, tüberküloz veya viral enfeksiyonlar gelmesidir. Ensedeki kitlelerini varoluş süresi 3 günlük ise enfeksiyona bağlı olur. 3 aylık ise tümöre bağlı olan ve 3 yıllık ise doğumsal bir nedene bağlıdırlar. Beze kanserleri boyun ile ense bölgesinden başlayabilir.
Kabakulak: Aslında çene ucuyla kulak arasındaki şişlikler, kulak ağrısı ve ateş ile kendini gösteren bulaşıcı hastalıktır. Fakat bazen kulak arkasındaki şişliklerin çok aşırı büyümesi nedeni ise enseye kadar yayılabilir ve ağrılı bir hastalıktır. Genellikle 3-5 gün içerisinden meydana gelir.
Kızamıkçık: ilk olarak boyun arkasında ensede şişlik gösterir. Sonra pembe ve kırmızı bir döküntüyle devam eder. Bulaşıcı bir hastalık olarak bilinir.
Bazı durumlarda ise ense şişlikler ciddi problem oluşturabilir. Şişliğe neden olan kitleler virüs ve bakteri kaynaklı ise tedavisi olanaksız kalır. Ayrıca streptokoku boğaz ve ciltte tahriş, cilt apsesi, boyun kanseri, lösemi ve diğer kanser gibi türleri ensede şişlik oluşturabilir.