Ense ağrısı mide bulantısı, hemen hemen herkesin yakından bildiği baş ağrısı ensede, gözlerde, alında, kulak kısmında ya da şakaklarda hissedilen ağrıdır. Baş ağrısının yeri şiddeti, müddeti, sıklığı ve eşlik eden belirtiler kişiden kişiye değişiklik gösterir, başka bir deyişle baş ağrısı bir bir tip değildir. Baş ağrısında çok fazla temkinli fizik ve nörolojik kontrol mühimdir. Enseden kaynaklanarak mide bulantısına yol açan bu baş ağrıları hakkında kısa bir bilgilendirme yapılacaktır.

Temel olarak 2 tip baş ağrısı bulunur.

Bu gruba giren gerilim tipi baş ağrısı ve migren benzeri baş ağrılarıdır ve bir diğer sağlık sorununun habercisi değildirler. Baş ağrılarının esasında %90 kadarı bu tiptedir ve bazı durumlarda bu gruptaki hastalar hiç doktora gitmeyebilir. Bu grup çok fazla sık ve tehlikesizdir fakat kısıtlayıcı ve toplumsal kayıplara sebep olan boyutta olabilmektedir.

Beyin kanaması, ensefalit, menenjit, beyin tümörü benzeri merkezi sinir sistemi hastalıkları ya da hiper kan basıncı, göz basıncında çoğalma benzeri başka hastalıklarla ilişkili gelişmektedir. Bu grup daha seyrek olmakla beraber riskli hastalıkların belirtisi olduğundan fazla korkulan gruptur. Baş ağrısı öyküsü önemli bir rahatsızlık düşürtüyorsa ivedi olarak analiz ve uyumlu müdahale gerektirir. Söz gelişi çok fazla ani başlangıçlı, kuvvetli baş ağrısı ivedi beyin görüntüleme tetkikleri gerektirir. Uzunca müddetli baş ağrısı öyküsü olan bir kişide baş ağrısı tarzı değişmişse ya da gittikçe şiddetleniyorsa temkinli analiz edilmelidir. 50 yaşından sonra başlayan baş ağrısında ve malum bir kanseri meydana gelmekte olan hastada riskli bir sebep düşünülmelidir. Yaşça ilerlemiş olan bir hastada başlayan baş ağrısında kan tetkikleri (Bilhassa sedimantasyon hızı) ve nöroradyolojik incelemeler, beyin bilgisayarlı tomografisi ya da magnetik rezonans görüntüleme benzeri kesinlikle yapılmalıdır. Ensede sertlik varsa inflamasyon ya da beyin kanaması ayrımı amaçlı beyin omurilik suyu (BOS) incelemesi yapılması gerekir. Bu inceleme öncesinde görüntüleme yapıldıysa hasta kişi yönünden önemli bir rizikosu yoktur ve bazı durumlarda ele geçirilen belirtiler yaşamı kurtarıcı olabilmektedir, lomber ponksiyon adı verilen BOS alınması işlemi esnasında bir miktar ağrı olabilmektedir. Boyun kısmından başlayarak ilerleyen ağrılar genelde boyun kireçlenmeleri sebebiyle olabilir. Enseden başlayarak kafanın arkasından bütün kafaya yayılırlar.

Beyin Omurilik Sıvısının (BOS) hem beyin, aynı zamanda omurilik kanalında dolanımı bozulması sonrasında beyin içinde basınç değişikliklerine ve kafa içindeki basınç artışına sebep olabildiğini söyleyen uzmanlar, "bu sağlık sorununun oluşumunda ileri sürülen 3 kuram bulunur. Hidrodinamik teori; kafa içindeki basıncın etkisiyle omurilik kanalı arasındaki basınç farkı sebebiyle bu anomali meydana gelmektedir, mekanik teori; beyincikteki yapışıklıklarla ilişkili olarak BOS dolanım bozukluğu söz konusudur, hatta gelişim; sık rastlanan gelişimsel bozukluğun bir başka uzanımı olarak beyincik dokuları uzamıştır" ifadelerini kullanılır.

Beyincik sarkmasının başlıca izlerinin, bilhassa mesafeli yükselen kafa içi basıncı sonrasında baş, ense, boyun ve omuzlardaki ağrı meydana geldiğini ifade edilir, "Baş ağrısı özellikle gece uyumadan uyandıracak şekildedir. Baş ağrısı çoğunlukla bulantı bazı durumlarda de öğürme ile görülebilir. Baş ağrısını ense bölgesindeki bazı durumlarda omuzlara gerçek dağılan ağrıları ve sertlikle takip eder. Ağrı ara ara olabilir bazı durumlarda hiç olmaz bunun sebebi BOS dolanımında mesafeli seyirdir. Bununla beraber omuz, bel veya bacakta ağrılar görülür bu ağrılar yansıyan tarzda değildir. Ense, omuzlar ve kollardaki ağrı ve basınç ya da stres duygusu en yaygın şikâyetlerdir. Bu ağrıları baş dönmesi dengesizlik şikâyetleri takip eder.